No one can be sober around you

No one is sober around you

Jalaledin Rumi, Ghazal 390, Book of Shams

Translated by Ali Arsanjani

Charioteer! Behold the horses lined up, neck to neck, all  drunk

The chief drunk, the master drunk, friends drunk, strangers drunk, All drunk

Gardener, thunder drums boom forth from clouds dripping wine

The garden drunk, the meadow drunk, the rosebud drunk, the thorn drunk, all drunk

Heavens, how many rotations have you made for the elements?

Water drunk, the wind drunk, the earth drunk, fire drunk, all drunk

With outer signs as these, don’t ask about our inner state

The soul drunk, the mind drunk, earth drunk, secrets, all drunk

Don’t try to govern for a moment become dirt so you can see

Earth Particle by particle made drunk by the Ultimate Governor

Don’t be offended if departing drunks mistake you for a drum and beat upon you,

With a Winegiver, and Musician such as these, don’t expect them drunks to exit quietly

Shams my Master, no one around you is sober anymore

Infidels and Faithful equally drunk, the pious and drunks are equally drunk

ساربانا اشتران بین سر به سر قطار مست

میر مست و خواجه مست و یار مست اغیار مست

باغبانا رعد مطرب ابر ساقی گشت و شد

باغ مست و راغ مست و غنچه مست و خار مست

آسمانا چند گردی گردش عنصر ببین

آب مست و باد مست و خاک مست و نار مست

حال صورت این چنین و حال معنی خود مپرس

روح مست و عقل مست و خاک مست اسرار مست

رو تو جباری رها کن خاک شو تا بنگری

ذره ذره خاک را از خالق جبار مست

تا نگویی در زمستان باغ را مستی نماند

مدتی پنهان شدست از دیده مکار مست

بیخهای آن درختان می نهانی میخورند

روزکی دو صبر میکن تا شود بیدار مست

گر تو را کوبی رسد از رفتن مستان مرنج

با چنان ساقی و مطرب کی رود هموار مست

ساقیا باده یکی کن چند باشد عربده

دوستان ز اقرار مست و دشمنان ز انکار مست

باد را افزون بده تا برگشاید این گره

باده تا در سر نیفتد کی دهد دستار مست

بخل ساقی باشد آن جا یا فساد بادهها

هر دو ناهموار باشد چون رود رهوار مست

رویهای زرد بین و باده گلگون بده

زانک از این گلگون ندارد بر رخ و رخسار مست

بادهای داری خدایی بس سبک خوار و لطیف

زان اگر خواهد بنوشد روز صد خروار مست

شمس تبریزی به دورت هیچ کس هشیار نیست

کافر و مؤمن خراب و زاهد و خمار مست