The blade of love

Rumi's Mentor, Shams says

Many a blade I have seen that cuts: 

one becomes two 

I care for the blade of love that unites :

Two become One

Love says there is a way

در میان پرده خون عشق را گلزارها 
عاشقان را با جمال عشق بی چون کارها 
عقل گوید شش جهت حدست و بیرون راه نیست 
عشق گوید راه هست و رفته ام من بارها 
عقل بازاری بدید و تاجری آغاز کرد 
عشق دیده زان سوی بازار او بازارها 
ای بسا منصور پنهان ز اعتماد جان عشق 
ترک منبرها بگفته برشده بر دارها 
عاشقان دردکش را در درونه ذوق ها 
عاقلان تیره دل را در درون انکارها 
عقل گوید پا منه کاندر فنا جز خار نیست 
عشق گوید عقل را کاندر توست آن خارها 
هین خمش کن خار هستی را ز پای دل بکن 
تا ببینی در درون خویشتن گلزارها 
شمس تبریزی تویی خورشید اندر ابر حرف 
چون برآمد آفتابت محو شد گفتارها 

مولوی - دیوان شمس - غزلیات - غزل شماره ۱۳۲ - در میان پرده خون عشق را گلزارها... 


برنامه شکرستان 
https://itunes.apple.com/app/shkrstan/id590284229


Sent from my iPhone

Your shining face brings me light

روی من از روی تو دارد صد روشنی 
جان من از جان تو یابد صد ایمنی 
آهن هستی من صیقل عشقش چو یافت 
آینه کون شد رفت از او آهنی 
مرغ دلم می طپید هیچ سکونی نداشت 
مسکن اصلیش دید یافت در او ساکنی 
ندهد بی چشم تو چشم من آینگی 
ندهد بی روز تو روزن من روزنی 
چشم منش چون بدید گفت که نور منی 
جان منش چون بدید گفت که جان منی 
صبر از آن صبر کرد شکر شکر تو دید 
فقر از آن فخر شد کز تو شود او غنی 
گاه منم بر درت حلقه در می زنم 
گاه تویی در برم حلقه دل می زنی 
باد صبا سوی عشق این دو رسالت ببر 
تا شوم از سعی تو پاک ز تردامنی 
هست مرا همچو نی وام کمر بستنی 
هست تو را همچو نی وام شکر دادنی 
ای دل در ما گریز از من و ما محو شو 
زانک بریدی ز ما گر نبری از منی 
دانه شیرین به سنگ گفت چو من بشکنم 
مغز نمایم ولیک وای چو تو بشکنی 

مولوی - دیوان شمس - غزلیات - غزل شماره ۳۰۱۰ - روی من از روی تو دارد صد روشنی... 


برنامه شکرستان 
https://itunes.apple.com/app/shkrstan/id590284229


Sent from my iPhone

Yours is the reviving breath of Christ

عاشقان را جست و جو از خویش نیست

Lovers cannot control 

their urge for the search
در جهان جوینده جز او بیش نیست 

But there is no one in the world

Beyond Him who is searching 

این جهان و آن جهان یک گوهر است 
This world and the other 

both come from one essence

در حقیقت کفر و دین و کیش نیست 

Reality is beyond blasphemy, 

Beyond religion and beyond clan
ای دمت عیسی دم از دوری مزن 

Yours is the reviving breath of Christ

Don't even breathe of leaving me
من غلام آن که دوراندیش نیست 

I serve the One 

who is Spontaneous
گر بگویی پس روم نی پس مرو 

I'll go back if you want me too 

But you don't go back 
ور بگویی پیش نی ره پیش نیست 

And if you say go forth 

I will tell you there is no path ahead
دست بگشا دامن خود را بگیر 

Open your arms and 

take care of yourself
مرهم این ریش جز این ریش نیست 

The cure for this pain 

Lies in the pain itself 
جزو درویشند جمله نیک و بد 

All good and bad ones 

Consider themselves to be dervishes
هر کی نبود او چنین درویش نیست 

Whoever is not so

Is not a true dervish 
هر که از جا رفت جای او دل ست 

Whoever has left their place

Will find a place in the heart

همچو دل اندر جهان جاییش نیست

There is no place in this world

That compares to the heart 

The drunken moonlight music band

Dec 17 is the night Rumi passed away about 800 years ago and left the world drunk with his worldview. We honor him with a translation of a profoundly spiritual ghazal from his Book of Shams.

Here is a orchestral performance of this ghazal : https://www.youtube.com/watch?v=bDKBW2ihjrE
from minutes 1:44 to 8:00

 

دوش در مهتاب دیدم مجلسی از دور مست

Last night, under the moonlight, I spotted a band, in the distance, all drunk  

طفل مست و پیر مست و مطرب تنبور مست

[I saw infants drunk, the old drunk the lute player all drunk
ماه داده آسمانرا جرعه ای زان جام می

 The moon had given the sky a cup from that vat of wine

ماه مست و مهر مست و سایه مست و نور مست

 The moon was drunk, the sun drunk, shadows and light, all drunk
بوی زان می چون رسیده بر دماغ بوستان

When the fragrance of that wine reached the garden'

سبزه مست و آب مست و شاخ مست انگور مست

 the grass went drunk, the stream went drunk, the branches, vines and grapes, all drunk
خورده رضوان ساغری از دست ساقی الست

 Heaven drank a cup given by the Winegiver of the Covenant

عرش مست و فرش مست و خلد مست و حور مست

 so the heavens were drunk, the earth drunk, limbo and all the beings in them, all drunk 

زان طرف بزم شهانه از شراب نیم جوش

 music came from a king's feast, serving half warmed wine making

تاج مست و تخت مست و قیصر و فغفور مست

 the crown drunk, the throne drunk, Caesar and Chinese Emperors, all drunk

صوفیان جمعی نشسته در مقام بی خودی

 a group of Sufis sat deep in the state of Transcendence

خرقه مست و جُبّه مست و شبلی و منصور، مست

their outer coats drunk, their shirts, their belongings, all drunk,

آن طرف جمعِ ملائک، گشته ساقی جبرئیل

 on another side the Angels gathered, Gabriel was the Winegiver

عرش مست و سدره مست و حشر مست و صور مست

 the heavens drunk, the tree in seventh heaven,  judgment day and the herald , all drunk

شمس تبریزی شده از جرعه ای مست و خراب

 Shams [my Master] was affected by one such cup

لاجرم مست است و از گفتار خود معذور مست

So he must be drunk; as a rule drunks can't be held responsible for secrets they divulge!

Thanksgiving feels even better than receiving

سگ زمستان جمع گردد استخوانش
زخم سرما خرد گرداند چنانش 

 The winter's cold pressed hard upon the dog
The cold's wound hurt his skin bad

کو بگوید کین قدر تن که منم
خانه ای از سنگ باید کردنم 

So much that he thought to himself
I'll build myself a house of stone

چونک تابستان بیاید من بچنگ
بهر سرما خانه ای سازم ز سنگ 

As soon as summer comes within my grasp
I'll avoid the cold with a house of stone

چونک تابستان بیاید از گشاد
استخوانها پهن گردد پوست شاد 

But when summer came, it expanded
his bones and his skin was relaxed

گوید او چون زفت بیند خویش را
در کدامین خانه گنجم ای کیا 

I won't really fit in a stone house
he thought as he felt himself strong and healthy

زفت گردد پا کشد در سایه ای
کاهلی سیری غری خودرایه ای 

He chose to pull himself into the
shade and rest enjoying his healthy strong body

گویدش دل خانه ای ساز ای عمو
گوید او در خانه کی گنجم بگو 

His heart said go build a house brother
But he replied to himself, I won't really fit

استخوان حرص تو در وقت درد
درهم آید خرد گردد در نورد 

In times of pain, your bones of greed
will also grind and hurt when you move

گویی از توبه بسازم خانه ای
در زمستان باشدم استانه ای 

And you promise yourself you'll build a house
if only the cold harsh winter would pass

چون بشد درد و شدت آن حرص زفت
همچو سگ سودای خانه از تو رفت 

But when you feel better and strong, like the dog
your strong desire to build the house will weaken

شکر نعمت خوشتر از نعمت بود
شکرباره کی سوی نعمت رود 

Giving thanks for blessings is sweeter yet that the blessing itself;
a thanker will not gravitate towards the blessings

شکر جان نعمت و نعمت چو پوست
ز آنک شکر آرد ترا تا کوی دوست 

Thanks is the soul of the blessings and the blessing is the skin
For giving thanks will bring you close to the Friend's house

نعمت آرد غفلت و شکر انتباه
صید نعمت کن بدام شکر شاه 

Blessings may bring complacence

Thanksgiving wakes you up!

Catch blessings using the snare

Of thanking the King

نعمت شکرت کند پرچشم و میر
تا کنی صد نعمت ایثار فقیر 

Thanksgiving brings blessings

Fullness and abundance

So you can bless the less 

fortunate a hundred times 

سیر نوشی از طعام و نقل حق
تا رود از تو شکم خواری و دق 

If you feed on the sweets and food of Truth

You will be cured of gluttony and guile

The Sign of Love

Rumi, Spiritual Couplets Book 1

Translated by Ali Arsanjani, in Rumi’s Guide for Lovers and Spiritual Seekers,

The sign of love can be seen in sheer helplessness of heart

Love is a sickness to which no other malady compares

You can tell that the lover’s sickness is of a different kind

Do you want to find God’s secrets? Love is your compass.

Some loves are mild, Some starts fickle, some start wild

They may settle right here, somewhere near

Some loves travel miles to unlikely places far from here

But in the end all loves guide you to the Ultimate Love.

When I seek, however much, to use words to describe it

I end up embarrassed for even trying,

when I in speechless awe, encounter love

“Explain away!”, you say? Explanations are helpful

But all they do is mystify, never do they clarify

That’s why I’ll settle only for the clearest of all: Speechless Love

Trying too fast, in effort to write, my pen ended up in midflight

encountering love and at first sight, it  burst apart

Struggling hard to elaborate on this, my intellect sunk

deeper yet in the quicksand  of thoughts

for the story of love can only be told by Love.

Thanks be to the Nonbeing that stole our being

سپاس آن عدمی را که هست ما بربود 
ز عشق آن عدم آمد جهان جان به وجود 
به هر کجا عدم آید وجود کم گردد 
زهی عدم که چو آمد از او وجود فزود 
به سال ها بربودم من از عدم هستی 
عدم به یک نظر آن جمله را ز من بربود 
رهد ز خویش و ز پیش و ز جان مرگ اندیش 
رهد ز خوف و رجا و رهد ز باد و ز بود 
که وجود چو کاهست پیش باد عدم 
کدام کوه که او را عدم چو که نربود 
وجود چیست و عدم چیست کاه و که چه بود 
شه ای عبارت از در برون ز بام فرود 

Come dance

آمد بهار جان ها ای شاخ تر به رقص آ 

The spring of lives has arrived 

Oh newly sprouted branch 

Come dance
چون یوسف اندرآمد مصر و شکر به رقص آ 

When Joseph returns to Egypt and all is sweet again 

Come dance
ای شاه عشق پرور مانند شیر مادر 

You, the love nurturing king

Are like mother's milk
ای شیرجوش دررو جان پدر به رقص آ 

Escape the milk boiler my dear

And come dance!
چوگان زلف دیدی چون گوی دررسیدی 

You roll in like a ball 

And seeing the locks of hair playing polo
از پا و سر بریدی بی پا و سر به رقص آ 

You cut yourself free of those locks and the feet that bind you

Without care for head or feet

Come dance !
تیغی به دست خونی آمد مرا که چونی 

گفتم بیا که خیر است گفتا نه شر به رقص آ 
از عشق تاجداران در چرخ او چو باران 
آن جا قبا چه باشد ای خوش کمر به رقص آ 
ای مست هست گشته بر تو فنا نبشته 
رقعه فنا رسیده بهر سفر به رقص آ 
در دست جام باده آمد بتم پیاده 
گر نیستی تو ماده زان شاه نر به رقص آ 
پایان جنگ آمد آواز چنگ آمد 
یوسف ز چاه آمد ای بی هنر به رقص آ 
تا چند وعده باشد وین سر به سجده باشد 
هجرم ببرده باشد دنگ و اثر به رقص آ 
کی باشد آن زمانی گوید مرا فلانی 
کای بی خبر فنا شو ای باخبر به رقص آ 
طاووس ما درآید وان رنگ ها برآید 
با مرغ جان سراید بی بال و پر به رقص آ 
کور و کران عالم دید از مسیح مرهم 
گفته مسیح مریم کای کور و کر به رقص آ 
مخدوم شمس دین است تبریز رشک چین است 
اندر بهار حسنش شاخ و شجر به رقص آ 

مولوی - دیوان شمس - غزلیات - غزل شماره ۱۸۹ - آمد بهار جان ها ای شاخ تر به رقص آ...


Sent from my iPhone

Where was the light of your face yesterday

شمع جهان دوش نبد نور تو در حلقه ما 

You who are the candle that illuminates the entire world :

Yesterday your light was not shining in our midst 
راست بگو شمع رخت دوش کجا بود کجا 

Tell me where was the light of your face yesterday - where was it? Where?
سوی دل ما بنگر کز هوس دیدن تو 
دولت آن جا که در او حسن تو بگشاد قبا 
دوش به هر جا که بدی دانم کامروز ز غم 
گشته بود همچو دلم مسجد لا حول و لا 
دوش همی گشتم من تا به سحر ناله کنان 
بدرک بالصبح بدا هیج نومی و نفی 
سایه نوری تو و ما جمله جهان سایه تو 
نور کی دیدست که او باشد از سایه جدا 
گاه بود پهلوی او گاه شود محو در او 
پهلوی او هست خدا محو در او هست لقا 
سایه زده دست طلب سخت در آن نور عجب 
تا چو بکاهد بکشد نور خدایش به خدا 
شرح جدایی و درآمیختگی سایه و نور 
لا یتناهی و لئن جئت بضعف مددا 
نور مسبب بود و هر چه سبب سایه او 
بی سببی قد جعل الله لکل سببا 
آینه همدگر افتاد مسبب و سبب 
هر کی نه چون آینه گشتست ندید آینه را 

مولوی - دیوان شمس - غزلیات - غزل شماره ۴۱ - شمع جهان دوش نبد نور تو در حلقه ما...


Sent from my iPhone

Is There Any Benefit?

 

- Ode 389- غزل شمارهٔ ۳۸۹

 

چون دلت با من نباشد همنشینی سود نیست

Sitting in my company, if your heart is not here, there is no benefit  

گر چه با من مینشینی چون چنینی سود نیست

Even if you keepmy company, if your thus, there is no benefit

چون دهانت بسته باشد در جگر آتش بود

Even if you appear silent, but inside your anger is a raging fire

در میان جو درآیی آب بینی سود نیست

Even if you come to the river and see the water, there is no benefit

چونک در تن جان نباشد صورتش را ذوق نیست

When the body is lifeless, the face will not shine

چون نباشد نان و نعمت صحن و سینی سود نیست

Fine trays and plates, but no bread and food: there is no benefit

گر زمین از مشک و عنبر پر شود تا آسمان

If the fragrance of musk and flowers fill the air to the sky

چون نباشد آدمی را راه بینی سود نیست

If your nose is stopped up, there is no benefit

تا ز آتش میگریزی ترش و خامی چون پنیر

So long as you flee the fire, sour and naïve like cheese

گر هزاران یار و دلبر میگزینی سود نیست

Even if you surround yourself with thousands of friends and lovers, there is no benefit

The Speechless Experience of Love

عاشقی پیداست از زاری دل

The sign of being in love is seen from the helplessness of heart

نیست بیماری چو بیماری دل

there is no malady that compares to the sickness of love

علت عاشق ز علتها جداست

the sickness of the lover is different from other ailments

عشق اصطرلاب اسرار خداست

love is the astrolabe (compass) of Divine secrets

عاشقی گر زین سر و گر زان سرست

Love that is fickle, settling sometimes here, sometimes there

عاقبت ما را بدان سر رهبرست

nonetheless guides us towards the ultimate domain of true Love

هرچه گویم عشق را شرح و بیان

however much i seek to describe love in words

چون به عشق آیم خجل باشم از آن

I am chagrined and speechless when I encounter love

گرچه تفسیر زبان روشنگرست

Although verbal explanations help clarify 

لیک عشق بی‌زبان روشنترست

But speechless love is clearer still

چون قلم اندر نوشتن می‌شتافت

in a rush to write, the pen in midflight

چون به عشق آمد قلم بر خود شکافت

encountering love it could only break apart

عقل در شرحش چو خر در گل بخفت

Struggling to elaborate on it, the intellect sunk deeper in quicksand  

شرح عشق و عاشقی هم عشق گفت

for the story of love can only be told by Love.

Sorrow will not endure

Ode 179 from Hafez
----------------------------------------------------------------------------------
رسید مژده که ایام غم نخواهد ماند
Glad tidings have arrived saying: this time of sorrow will not endure
چنان نماند چنین نیز هم نخواهد ماند
Sorrow has never remained forever, it will not endure
من ار چه در نظر یار خاکسار شدم
Although I have become lowly as dust in the eyes of the Friend
رقیب نیز چنین محترم نخواهد ماند
My rival's credibility will not endure
چو پرده دار به شمشیر میزند همه را
A guard who cuts down all intruders to the holy place
کسی مقیم حریم حرم نخواهد ماند
The residency of intruders in holy place will not endure
چه جای شکر و شکایت ز نقش نیک و بد است
There is no room for complaints or gratitude regardless of ill or good deeds
چو بر صحیفه هستی رقم نخواهد ماند
For upon this page of existence, numbers will not endure
سرود مجلس جمشید گفته اند این بود
It is said that the anthem of the world sovereign Jamshid was thus
که جام باده بیاور که جم نخواهد ماند
Bring the cup of wine for the world will not endure
غنیمتی شمر ای شمع وصل پروانه
Candle, give thanks for union with the moth
که این معامله تا صبحدم نخواهد ماند
for this encounter, till morning, will not endure
توانگرا دل درویش خود به دست آور

Captivate the heart of the meek, affluent one
که مخزن زر و گنج درم نخواهد ماند

For the chest of gold and treasures will not endure 

بدین رواق زبرجد نوشتهاند به زر

So have they written in gold
که جز نکویی اهل کرم نخواهد ماند

Except the kindness of the forgiving, nothing will endure
ز مهربانی جانان طمع مبر حافظ

Hafez don't covet the attention of the beautiful ones
که نقش جور و نشان ستم نخواهد ماند

For the signs of injustice and the marks of oppression will not endure

You are the New Day the New Year

 

نوروز بمانید که ایّام شمایید!

آغاز شمایید و سرانجام شمایید!

آن صبح نخستین بهاری که ز شادی

می آورد از چلچله پیغام، شمایید!

آن دشت طراوت زده آن جنگل هشیار

آن گنبد گردننده ی آرام شمایید!

خورشید گر از بام فلک عشق فشاند،

خورشید شما، عشق شما، بام شمایید!

نوروز کهنسال کجا غیر شما بود؟

اسطوره ی جمشید و جم و جام شمایید!

عشق از نفس گرم شما تازه کند جان

افسانه ی بهرام و گل اندام شمایید!

هم آینه ی مهر و هم آتشکده ی عشق،

هم صاعقه ی خشم ِ بهنگام شمایید!

امروز اگر می چمد ابلیس، غمی نیست

در فنّ کمین حوصله ی دام شمایید!

گیرم که سحر رفته و شب دور و دراز است،

در کوچه ی خاموش زمان، گام شمایید

ایّام ز دیدار شمایند مبارک

نوروز بمانید که ایّام شمایید!

Please, don't You leave us!

 If vision, intellect, wisdom and even life leave, please don't You leave us!

For seeing You is better than all of those put together, please don't You leave us!




گر رود دیده و عقل و خرد و جان، تو مرو
که مرا دیدن تو بهتر از ایشان، تو مرو
آفتاب و فلک اندر کَنَفِ سایه توست
گر رود این فلک و اختر تابان، تو مرو
ای که دُرْد سخنت صافتر از طبع لطیف
گر رَود صفوت این طبع سخندان، تو مرو
اهل ایمان همه در خوف دم خاتمتند
خوفم از رفتن توست ای شه ایمان، تو مرو
تو مرو، گر بروی جان مرا با خود بر
ور مرا می‌نبری با خود از این خوان، تو مرو
با تو هر جزو جهان باغچه و بستان است
در خزان گر برود رونق بستان، تو مرو
هجر خویشم منما، هجر تو بس سنگ دل است
ای شده لعل ز تو سنگ بدخشان، تو مرو
کی بود ذره که گوید: «تو مرو» ای خورشید
کی بود بنده که گوید به تو سلطان: «تو مرو»
لیک تو آب حیاتی، همه خلقان ماهی
از کمال کرم و رحمت و احسان، تو مرو
هست طومار دل من به درازی ابد
برنوشته ز سرش تا سوی پایان، تو مرو
گر نترسم ز ملال تو بخوانم صد بیت
که ز صد بهتر وز هجده هزاران، تو مرو

Rivers within every drop

In the heart of every particle there is a shining sun . 

Within every drop there are a thousand streams my dear!

اندر دل هر ذره تابان شده خورشیدی

در باطن هر قطره صد جوی روان ای جان

مولوی - اندر دل هر ذره تابان شده خورشیدی-غزل شمارهٔ ۱۸۶۸-5

---

دروازه هستی را جز ذوق مدان ای جان

این نکته شیرین را در جان بنشان ای جان

زیرا عرض و جوهر از ذوق برآرد سر

ذوق پدر و مادر کردت مهمان ای جان

هر جا که بود ذوقی ز آسیب دو جفت آید

زان یک شدن دو تن ذوق است نشان ای جان

هر حس به محسوسی جفت است یکی گشته

هر عقلی به معقولی جفت و نگران ای جان

گر جفت شوی ای حس با آنک حست کرد او

وز غیر بپرهیزی باشی سلطان ای جان

ذوقی که ز خلق آید زو هستی تن زاید

ذوقی که ز حق آید زاید دل و جان ای جان

کو چشم که تا بیند هر گوشه تتق بسته

هر ذره بپیوسته با جفت نهان ای جان

آمیخته با شاهد هم عاشق و هم زاهد

وز ذوق نمیگنجد در کون و مکان ای جان

پنهان ز همه عالم گرمابه زده هر دم

هم پیر خردپیشه هم جان جوان ای جان

پنهان مکن ای رستم پنهان تو را جستم

احوال تو دانستم تو عشوه مخوان ای جان

گر روی ترش داری دانیم که طراری

ز احداث همیترسی وز مکر عوان ای جان

در کنج عزبخانه حوری چو دردانه

دور از لب بیگانه خفتهست ستان ای جان

صد عشق همیبازد صد شیوه همیسازد

آن لحظه که می یازد بوسه بستان ای جان

بر ظاهر دریا کی بینی خورش ماهی

کان آب تتق آمد بر عیش کنان ای جان

چندان حیوان آن سو می خاید و می زاید

چون گرگ گرو برده پنهان ز شبان ای جان

خنبک زده هر ذره بر معجب بیبهره

کب حیوان را کی داند حیوان ای جان

اندر دل هر ذره تابان شده خورشیدی

در باطن هر قطره صد جوی روان ای جان

خاموش که آن لقمه هر بسته دهان خاید

تا لقمه نیندازی بربند دهان ای جان