My Love gifted me a golden crown - ode 1380

دی بر سرم تاج زری بنهاده است آن دلبرم
Yesterday my Love crowned me with a golden crown
چندانک سیلی می زنی آن می نیفتد از سرم
Even if you slap me, it won't fall
شاه کله دوز ابد بر فرق من از فرق خود
The king of eternity crowned me with The hat of love He wove
شب پوش عشق خود نهد پاینده باشد لاجرم
So how can this hat of love ever fall off?
ور سر نماند با کله من سر شوم جمله چو مه
If the head can't remain with the hat one day
Then I will like the Moon transform myself entirely to become only head
زیرا که بیحقه و صدف رخشانتر آید گوهرم
For a gem can shine even brighter without the hook and clasp
اینک سر و گرز گران می زن برای امتحان
Go ahead and test this: pick up a club and here's my head!
ور بشکند این استخوان از عقل و جان مغزینترم
آن جوز بیمغزی بود کو پوست بگزیده بود
او ذوق کی دیده بود از لوزی پیغامبرم
لوزینه پرجوز او پرشکر و پرلوز او
شیرین کند حلق و لبم نوری نهد در منظرم
چون مغز یابی ای پسر از پوست برداری نظر
در کوی عیسی آمدی دیگر نگویی کو خرم
ای جان من تا کی گله یک خر تو کم گیر از گله
در زفتی فارس نگر نی بارگیر لاغرم
زفتی عاشق را بدان از زفتی معشوق او
زیرا که کبر عاشقان خیزد ز الله اکبرم
ای دردهای آه گو اه اه مگو الله گو
از چه مگو از جان گو ای یوسف جان پرورم

Give thanks and be in the presence of the Thankers

Rumi starts out by recounting a tale
Of one filled with jealousy
Which deprives one of the sense of "smell"
آن وزیرک از حسد بودش نژاد
تا به باطل گوش و بینی باد داد
بر امید آنک از نیش حسد
زهر او در جان مسکینان رسد
هر کسی کو از حسد بینی کند
خویش را بیگوش و بی بینی کند
Here he describes the sense of smell
The "olfactory " metaphor for spiritual pursuit
بینی آن باشد که او بویی برد
بوی او را جانب کویی برد
The nose he says is for finding ones way
هر که بویش نیست بی بینی بود
If you cannot find your way then
It's as if you have lost your sense of smell and therefore have no nose!
بوی آن بویست کان دینی بود
چونک بویی برد و شکر آن نکرد
And if you did smell the path
And find the path but did not give thanks to the Divine
کفر نعمت آمد و بینیش خورد
Then your sense of smell your spiritual compass will be taken away!
شکر کن مر شاکران را بنده باش
Give plenty of thanks and be
A humble and reverent to those you give thanks, the Thankers

پیش ایشان مرده شو پاینده باش
In their divine presence be silent and attentive try to see what they are being and teaching , be silent and deeply collected within yourself as if you do not exist
And thus gain everlasting life!
چون وزیر از رهزنی مایه مساز
خلق را تو بر میاور از نماز
Don't deter people from the spiritual path
Like highway robber sitting on their path
ناصح دین گشته آن کافر وزیر
The hypocrites will preach spirituality
But are an empty shell
کرده او از مکر در گوزینه سیر