Hear The Voice of Love, eloquently speaking -- Hafez Ode 178

We have a guest appearance by Hafez, in his ode 178, entitled as above.

To extend the colloquial religious connotation, Mahram, is a word used to denote those who are in our intimate trusted circle; our circle of trust, those who can know our secrets, though whom we trust our secrets. "Mahram e Del" Are those who are are close to our heart (del). "Haram" is the variation of the English Harem; but the meaning of the word itself is a protected domain, a protected area , a sacred area, "holy ground" is the closest English equivalent.

هر که شد محرم دل در حرم یار بماند
Whoever gains the status of a one trusted by the heart
will remain safe on the holy ground of Love
وان که این کار ندانست در انکار بماند
And those who do not know how to accomplish this
will forever remain in the realm of rejection

اگر از پرده برون شد دل من عیب مکن
Don't find fault with me for showing my Love
If my heart springs out from behind the curtain
شکر ایزد که نه در پرده پندار بماند
thank the Lord it did not remain behind
that veil forever just continuing to think about love

صوفیان واستدند از گرو می همه رخت
دلق ما بود که در خانه خمار بماند

محتسب شیخ شد و فسق خود از یاد ببرد
قصه ماست که در هر سر بازار بماند

هر می لعل کز آن دست بلورین ستدیم
آب حسرت شد و در چشم گهربار بماند

جز دل من کز ازل تا به ابد عاشق رفت
جاودان کس نشنیدیم که در کار بماند

گشت بیمار که چون چشم تو گردد نرگس
شیوه تو نشدش حاصل و بیمار بماند

از صدای سخن عشق ندیدم خوشتر
Have you ever heard a better legacy in this whirling dome
یادگاری که در این گنبد دوار بماند
than the voice of Love, eloquently speaking

داشتم دلقی و صد عیب مرا می‌پوشید
خرقه رهن می و مطرب شد و زنار بماند

بر جمال تو چنان صورت چین حیران شد
که حدیثش همه جا در در و دیوار بماند

به تماشاگه زلفش دل حافظ روزی
شد که بازآید و جاوید گرفتار بماند

Hafez uses the metaphor of the "circling dome" to refer to the sky and the world as a whole.
The sound of Love, speaking -- that utterance is the sweetest legacy we can leave in this world.

"How am I ?" you ask -- How would I know anymore?

مرا گویی: «چه سانی؟» من چه دانم؟

«کدامی وز کیانی؟» من چه دانم؟

مرا گویی: «چنین سرمست و مخمور

ز چه رطلِ گرانی؟» من چه دانم؟

مرا گویی: «در آن لب او چه دارد

کز او شیرین زبانی؟» من چه دانم؟

مرا گویی: «در این عُمرت چه دیدی

بِه از عمر و جوانی؟» من چه دانم؟

بدیدم آتشی اندر رخِ او

چو آبِ زندگانی، من چه دانم؟

اگر من خود توام پس تو کدامی؟

تو اینی یا تو آنی؟ من چه دانم؟

چنین اندیشه‌ها را من که باشم؟

تو جانِ مهربانی، من چه دانم؟

مرا گویی که «بر راهش مقیمی؟»

مگر تو راهبانی! من چه دانم؟

مرا گاهی کمان سازی گهی تیر

تو تیری یا کمانی، من چه دانم؟

خُنُک آن دم که گویی: «جانت بخشم؟»

بگویم من: «تو دانی، من چه دانم؟»

ز بی‌صبری بگویم: «شمس تبریز،

چنینی و چنانی» من چه دانم؟

"How am I?" you ask? -- What can I say?

You ask me how I’m doing? --What can I say?
 

You ask me where do I come from? From which community?" you ask-- What can I say?

"From what wine-vat did you become this drunk?" you ask -- What can I say?

You ask me:

"What did the beloved have in those the lips --
from which your speech flows sweet?" -- What can I say?

You ask me:

“What have you seen in your lifetime that is better than life and youth?"-- What can I say?

I spotted a fire in the Beloved's face
that looked like the fountain of life—

What can I say?

If I myself, am you, then which one are You?
I ask : Are You This One or that one?—

What can I say?

Who am I to think these thoughts?
You being that kind essence of my life –

What can I say?

  

You ask me:

"Are you steadfast on the Beloved's Way? If so, are you a guide?" -- What can I say?

You craft me sometimes, into a bow, and sometimes into an arrow
But which one are You: the arrow or the bow?
What can I say?

When you tell me you’ll give me life , in that happy moment I’ll reply
"You know best -- What can I say?"

When I’m impatient I call on Him upon [My Guide] Shams of Tabriz:
“Are you going to be this way?”
What can I say?

Walk the Waves like Jesus

گفت هان ای سخرگان گفت و گو
He said beware those of you
mesmerized by idle talk

وعظ و گفتار زبان و گوش جو
who seek lessons and sermons,
speech and sound,

پنبه اندر گوش حس دون کنید
Put cotton in the ear
of the lower senses

بند حس از چشم خود بیرون کنید
break the bonds of the senses that come through your eyes

پنبه‌ی آن گوش سر گوش سرست
The cotton in the ear of secrets is the external ear

تا نگردد این کر آن باطن کرست

Until that external ear is not deaf the spiritual one remains deaf

بی‌حس و بی‌گوش و بی‌فکرت شوید
Become without senses, without ears, without thought

تا خطاب ارجعی را بشنوید
so you can hear the call from above

تا به گفت و گوی بیداری دری
Until you can open the door to awakened conversation

تو زگفت خواب بویی کی بری
How can you feel that inner conversation of sleep

سیر بیرونیست قول و فعل ما
Speech and actions are our outer journey

سیر باطن هست بالای سما
The inner journey happens above the heavens

حس خشکی دید کز خشکی بزاد
One born on dry land only senses dryness

عیسی جان پای بر دریا نهاد
The Jesus inside steps upon the ocean

سیر جسم خشک بر خشکی فتاد
The journey of our earthly body is on earth 

سیر جان پا در دل دریا نهاد
The spiritual journey encourages us to step into the sea

چونک عمر اندر ره خشکی گذشت
When you spend your life in the way of earth

گاه کوه و گاه دریا گاه دشت
Sometimes on the mountain, sometimes on the sea and in the fields

آب حیوان از کجا خواهی تو یافت
But where can you find the fountain of Life?

موج دریا را کجا خواهی شکافت
Where are you going to pierce the waves of the ocean?

موج خاکی وهم و فهم و فکر ماست
The earthly wave comes from our thought, illusions and understandings 

موج آبی محو و سکرست و فناست
The water wave is evanescent, drunk, annihilating

تا درین سکری از آن سکری تو دور
If you are drunk here, you are far from that Other Drunkenness
تا ازین مستی از آن جامی نفور
Until you are drunk from this, you are kept away from that Other Cup

گفت و گوی ظاهر آمد چون غبار
Outward conversation settles on us like dust

مدتی خاموش خو کن هوش‌دار
 Be silent-natured for a while and carefully guard your thoughts.